Ev Almak Ne Zaman Karlı Olur?/AHMET EMRAH TAYYAR
Senelerce okula gittiniz.
Ardından üniversiteyi kazandınız. Atandınız. Sonunda meslek sahibi oldunuz.
Ardından da evlendiniz. Aslında yeni evlenenlerin en büyük tartışmalarından
biri tespit ettiğim kadarıyla “Ev mi alalım yoksa araba mı alalım?” açmazı
oluyor. Bazı ailelerde bir de buna çocuk da yapsak mı sorunsalı da eklenince
mikro makro analizleri yıkan bir ev ekonomisi analizi çıkıyor. Bazıları kendisini
emniyete almak için ihtiyat amaçlı olarak evlenir evlenmez ev kredisine
boğuyor. Dayanak noktaları da “İşten atılırsam hiç değilse barkım olursa
yiyecek bir şeyler bulurum.” inancı oluyor. Büyük bir çoğunluk da sorunu
çözemeyince akışına bırakıyor. Peki ne zaman ev almak aileleri sıkıntıya sokmaz?
Bir analiz yapalım.
Evin değeri 250.000 TL olsun. Bir
aile kuralım. Eşlerin ikisi de çalışsın. Yaklaşık eve 5.000 TL girdisi olsun. Hiçbir
birikimi olmadan 250.000 TL’lik evi alsın. Bankada ev kredisi faizi – ki düşen
faiz oranına göre- şuan 0,99 civarında seyrediyor. 250.000TL eve tümüyle kredi
çekerse 120 ay boyunca 3,500 TL bir ödeme gözüküyor. Bu aslında 5000 TL kazanan
ailenin bütçesinin yarısından fazlasını eve yatırması anlamına geliyor. Bu aile
1500 TL ile geçinmesi mümkün değil. Ancak avantajlarından biri 800 TL ev
kirasının maaşlarını reel yönden arttıracak olmasıdır. Aslında bu aile ev
alarak 5000TL değil de 5800TL gibi bir gelir elde ediyor olacak. Yine de bu yol
sakıncalı olup ailenin 10 yıl boyunca herhalde aldığı evde hapis hayatı sürmesi
gerekiyor.
Yukarıdaki koşulların aynı olması
altında 100.000 TL birikimle –yani en azından ev değerinin üçte biri kadar- ev
kredisine girerse durumlar nasıl olacak? 150.000 kredi çekecek. Aylık ödemesi
120 ay boyunca 2000 TL civarında olacak. Kira 800 TL sayılırsa aslında eve
yaklaşık 1200 TL gibi bir masrafı olacak. 5000 TL bir aile bütçesine yükü %25
civarında olacak. Tabii ki bir de maaşların enflasyon kadar artmasını da
sayarsak 5 yıla kalmadan da bu yük gittikçe azalacak. Örneğin enflasyon %10
olsun. 1 yıl sonunda aile bütçesi 5500 TL olduğunda ev kredi yükü %20lere doğru
düşecek. Evin prim yapması her iki koşulda da analiz dışı bırakıldığına dikkat
edin.
Şimdi özet olarak;
1. Asla
ve asla evin değeri kadar kredi yüküne girmeyin.
2. Ev
değerinin 1/3’ünden az olmamak kaydıyla ev kredisi almak mantıklı olur.
3. Ev
kredisi faizlerine de dikkat etmek gerekir.
ÖZLÜ SÖZ: “Zamanımız tamamen bir
iktisat çağından başka bir şey değildir.”ATATÜRK
